Alles is duur en de consument ‘extreem’ pessimistisch. En dat is slecht nieuws voor de winkeliers van Nederland. Want ook tijdens de komende feestmaanden, gebruikelijk een periode van topomzetten, is de koper terughoudend, denken retailkenners. Van speelgoed tot elektronica: “Het is allemaal even wat minder belangrijk.”
En dat betekent dat er op andere zaken moet worden beknibbeld. “Ik denk dat Black Friday een enorme teleurstelling gaat worden voor winkeliers.” Kleding, schoenen, speelgoed, elektronica. “Het is allemaal leuk, maar wat minder belangrijk”, zegt Molenaar. En dat heeft ook zijn weerslag op de omzetten tijdens de aanstormende feestdagen.
Komende weken belangrijk
De komende weken zijn belangrijk voor winkeliers, in de drukke feestmaanden wordt normaliter rustig de helft van de jaaromzet geboekt, zegt de retaileconoom. Die omzetten zaten de laatste weken nog in de lift, becijferde het CBS deze week nog. Maar het verkoopvolume, ofwel het aantal producten dat over de toonbank gaat, daalt. “En dat zal verder dalen”, aldus Molenaar.
Consumenten waren nog nooit zo negatief over de econ oom Olaf Zwijnenburg van Rabobank. Er zijn tekenen aan de wand dat er economisch zwaar weer op komst is. Het kopen van dure kleding of cadeaus laten we daarom even achterwege.
Minder transacties
Een gegeven dat ABN Amro ook terugziet in de transactiedata van klanten, zegt Henk Hofstede, retailexpert van de bank. Hoeveel betalingen we doen aan de kassa en online. “De retailsector is gebaat bij vertrouwen en dat is historisch laag”, zegt hij. Houdt dat aan, dan zullen consumenten minder gaan besteden en kiezen ze eerder voor sparen. Sterker, het gebeurt al. De bestedingen liggen in de meeste retailbranches lager dan een jaar eerder.
Veel retailers verwachten uiteindelijk toch nog een goed jaar, zegt Hofstede, al is de tweede helft daarvan minder. Maar er blijft veel onzekerheid. Wat doen de energieprijzen en hoe reageert de consument? “De vooruitzichten voor ondernemers zijn mistig en beide handen moeten aan het stuur.”
‘Euro kan maar één keer rollen’
“We denken dat consumenten zeer voorzichtig zullen zijn, omdat ze hun euro’s maar één keer kunnen uitgeven”, zegt Zwijnenburg. Dat geldt zowel voor aankopen in de supermarkt als bijvoorbeeld in kleding-, woon- of cosmeticawinkels. Op de laatste categorie valt uiteraard makkelijker te besparen, omdat je ook zonder kunt. Die laptop of fiets kan nog wel een jaartje extra mee.
Not nice to have
Zo’n beetje alles met een ‘nice to have’–karakter moet er volgens de economen aan geloven. Zaken zoals speelgoed, kleding, woonartikelen en elektronica zijn in het bijzonder gevoelig voor de grillen van de consument. “Een nieuwe telefoon of laptop. Er is nauwelijks innovatie ten opzichte van vorige types. Dus waarom zou je nu een nieuwe kopen?”, zegt Molenaar.
Ook dit jaar blijven we heus nog wel cadeaus kopen, denken de kenners. Zeker als het gaat om populair speelgoed, zoals games. Maar als het kan, doen we het een tikkie minder luxe en goedkoper. “Voor kinderen is het cadeau an sich vaak leuker dan wat er daadwerkelijk in zit”, aldus Molenaar.
Kleinere prijsjes
Winkeliers zelf zien het minder somber in. Celvin de Bie, woordvoerder van Intertoys, laat weten dat de voorzichtigheid van consumenten zich vooral uit in het achterwege blijven van impulsaankopen. Op cadeaus voor kinderen wordt niet bezuinigd, al moet de grote aankooppiek na de intocht van Sinterklaas nog komen. “Na twee coronajaren zal er zeker worden uitgepakt”, denkt hij.
Webwinkel Bol.com rekent ook op drukke feestdagen. Volgens een woordvoerder zijn veel kinderen druk met het maken van verlanglijstjes in de app. Het grote inkopen begint komende week met de start van het Sinterklaasjournaal. Wel denkt Bol dat veel gezinnen de hoge inflatie voelen, daarom zijn er ook cadeaus met een klein prijsje en volgen er speciale aanbiedingen.
Magere feestmaanden zijn voor retailondernemers een volgende nagel aan de doodskist, zeggen de retaileconomen. Torenhoge energieprijzen, coronaschulden en dan ook nog een zuinige consument? “Ondernemers gaan kapot”, zegt Molenaar erover.
Boel kan instorten
Komt die golf aan faillissementen eraan? “Dit kwartaal zullen de meesten nog wel overleven”, zegt Molenaar. “Maar in de eerste, grijze en depressieve maanden van komend jaar kon de boel wel eens instorten.”
Dalende consumptie, personeelstekorten, inflatie en stijgende kosten. Winkeliers die blijven zitten met grote voorraden onverkochte spullen die mogelijk met korting moeten worden verkocht. Het is “een giftige cocktail”, waarschuwt Zwijnenburg. “Het zal het aantal faillissementen ongetwijfeld gaan aanjagen.
